တၢ်ဃုထၢ တၢ်သူၣ်ကညီၤ သးကညီၤတၢ်

တၢ်ဒုးနဲၣ်တၢ်ဂီၤမူအဖုၣ်ဖိတဖၣ် လၢ ၅ မံးနံး အတီၢ်ပူၤ ဘၣ်ဃးဒီးမူခိၣ်ဖီလီၤအဆၢကတီၢ် တၢ်မၤအသးအဂ့ၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ထုးန့ၢ်သးလၢ ပှၤကွၢ်တၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂီၤမူအဖုၣ်ဖိတဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒိန့ၢ်အီၤ လၢဟံၣ်ဖိဃီဖိတဂၤဂၤ လိာ်ကွဲတၢ်လိာ်ကွဲ လၢဘၣ်ဃးဒီးစကံ(ski) ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဒိးလိာ်ကွဲဝဲလၢ ဟံၣ်အခိၣ်ဒူဒီး ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်နံၤတၢ်အ့ဒီး ပှၤလၢအကွၢ်တၢ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်နံၤဘၣ်ဖၣ်လဲ အဒိၣ်ကတၢၢ် လၢပှၤကွၢ်တၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ဖျါဝဲဒၣ်ဖဲ ပှၤလိာ်ကွဲတၢ်ဖိတဖၣ် လိာ်ကွဲတၢ်လိာ်ကွဲတဖၣ်လၢ ကျဲအကျိၤအကွာ် လၢအတမ့ၢ်တၢ်ဘျၢအသိးအခါ န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ဂီၤမူဒ်သိးအံၤတဖၣ် လၢကဲထီၣ်တၢ်လီၤနံၤတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်အတဂ့ၤဘၣ်ဆၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဖဲ ပှၤဂၤဘၣ်ကီဘၣ်ခဲ ဒီးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ဝံဧိၤဘါဒယၤ ပာ်ဖျါဝဲ ထံကီၢ်ခံဘ့ၣ် လၢအထီဒါလိာ်အသး ဒ်အမ့ၢ်ကီၢ်အံၣ်စရ့လးဒီး ကီၢ်အဒိၣ်(Edom) အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤထံၣ်ဝဲလၢအံၣ်စရ့လးကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢ အတၢ်ဒဲးဘးအခါ ပှၤအဒိၣ်ဖိတဖၣ် သးခုမုာ်သးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဧိၤဘါဒယၤ ၁:၁၃-၁၄ ပာ်ဖျါဝဲ ပှၤအဒိၣ်ဖိတဖၣ် ဟံးန့ၢ်ဆူၣ် ပှၤဝ့ၢ်ဖိတဖၣ် ပှၤသုအဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးတန့ၢ်အဂီၢ် တြီဃာ်ဝဲ ဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ အံၣ်စရ့လးအဒုၣ်ဒါတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်…

တၢ်စူးကွံၥ်ညိကွံၥ် ပတၢ်ပၢဆှၢဟံးဃၥ် တၢ်ဆူယွၤအအိၣ်

ဆိကမိၣ်က့ၤန့ၢ်တၢ်ဂီၤလၢ အပၥ်ဖျါအိးသ့ၣ်ဖးဒိၣ်(oak tree)တခိၣ်အဂီၤ လၢကဘၣ်ဆံးဝဲတုၤ ၦၤပၥ်ကွၢ်ကီအီၤ ဖဲတၢ်အီၣ်မ့ၤလီၢ် အစီၢ်နီၤခိၣ်လိၤန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်ဖးဒိၣ်အံၤ မ့ၢ်‘ဘိၣ်စဲ-bonsai’ ဒီးသ့ၣ်ဖိတဖၣ်အံၤ ဒ်သိးလိၥ်သးဒီးသ့ၣ်ဖးဒိၣ်အက့ၢ်အဂီၤ လၢၦၢ်လၢ်ကျါန့ၣ်လီၤ. သ့ၣ်အဆံးဖိတဖၣ်အံၤ အက့ၢ်အဂီၤ, အထံအနိခဲလၢၥ် ဒ်သိးသိးလိၥ်အသးဒီး သ့ၣ်မိၢ်ၦၢ်ဖးဒိၣ်ဒီး သ့ၣ်ဖိတဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အသးသ့ဝဲဒၣ် ခီဖျိလၢအဂံၢ်တဖၣ် လၢဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ သ့ၣ်အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် မ့ၢ်လၢတလၢတၦဲၤ, အဂံၢ်အဘါစၢ်အဃိ, အဝဲသ့ၣ် အနီၢ်ကစၢ်ဒိၣ်ထီၣ် တသ့လၢၤဘၣ်အဃိန့ၣ်လီၤ.

ဘိၣ်စဲသ့ၣ်ဖိတဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်ဝဲၦၤကယၢကယဲတၢ်လၢတၢ်မၤဃံမၤလၤ ဟံၣ်ဃီ လီၤလီၤဆီဆီသ့ဝဲဒၣ်အသိး, ပၥ်ဖျါစ့ၢ်ကီးဝဲ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ပၢဆှၢဟံးဃၥ် တၢ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢန့ဆၢၣ်ခိၣ်ဃၢၤ တၢ်အိၣ်အသးအဃိ ဒီးသ့ၣ်ဖိတဖၣ်အံၤ အတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ်လၢလၢၦဲၤၦဲၤ တန့ၢ်တသ့အဂီၢ် ပမၤလၢတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးအပူၤန့ၣ်ဝဲ ဘၣ်ဆၣ် ၦၤလၢဒုးဒိၣ်ထီၣ်ထီထီၣ် တၢ်တဂၤနီၢ်နီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ.

ယဃ့းစက့လး ၁၇:၂၄ အပူၤ, ကစၢ်ယွၤစံးလီၤတၢ်ဆူ အၦၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ် ခီဖျိဝံယဃ့းစက့လးန့ၣ် “... ယၤယွၤအံၤ ယမၤဖုၣ်လီၤသ့ၣ်ထီ, ဒီးပၥ်ထီၣ်သ့ၣ်ဖုၣ်...” န့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ ဒုးနဲၣ်ဆိပၥ်စၢၤတၢ်လၢ အကမၤအသး ခါဆူညါအဂီၢ်…

တၢ်မူအတၢ်သိၣ်ဃီၣ်

ၡဲလ့ၣ်(Shellie) စံးဝဲ “လၢတၢ်တဘၣ်ဆၢၣ်ဘၣ်တီၤအပူၤ, တယံာ်ဒံးဘၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်ကတိၤသကိး လၢအကီခဲန့ၣ်လီၤ. ယတဆိကမိၣ်လၢ ပဝဲတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤ, ကသးခုလၢတၢ်အံၤ ဘၣ်ဆၣ်, ယကလၢၢ်ဘၣ်နီၢ်နီၢ်လၢ အဝဲအတၢ်ပၥ်သူၣ်ပၥ်သး ဒီးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ, လိၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်ကပၢၤဃးတၢ် သုတမၤဆါဘၣ်တၢ်, ဆူအဝဲအခိၣ်အဃၢၤန့ၣ်လီၤ”. ၡဲလ့ၣ် တဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢအဘၣ်ထွဲဒီး ပိၥ်မုၣ်သးစၢ်လၢအဝဲဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲလၢတၢ်မုၥ်တၢ်ပၢၤ မ့ၢ်တအိၣ် သနၥ်က့, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကတိၤသကိး မ့ၢ်တၢ်လၢ အသူထီၣ်သၣ်ထီၣ်ဒီး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါနီၢ်နီၢ်, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဘၣ်ထွဲလိၥ်သးန့ၣ်လီၤ. အပူၤကွံၥ် စှၤနွံတကတီၢ်ဧိၤ, ပိၥ်မုၣ်ခံဂၤအံၤ, ကဲခိၣ်ကဲနၢ်ဘၣ်ဝဲဆူတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒီတဖု တၢ်ထုကဖၣ်အကတီၢ်, ဃုၥ်ဒီးတၢ်တိၥ်ထူလၢ အမ့ၢ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသးန့ၣ်လီၤ.

တုၤဒၣ်လဲၣ် တၢ်အိၣ်သးလၢ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးအတၢ်ဘၣ်ထွဲအချၢ, ပကကွၢ်ဆၢၣ်မဲၥ်ဘၣ် တၢ်ကတိၤသကိးလၢအဆူၣ်အကိၢ်လၢ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ လၢခရံၥ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. လံၥ်ကတိၤဒိလၢအမ့ၢ် လံၥ်တဘ့ၣ်လၢအၦဲၤ ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်ကိးကတီၢ်ဒဲးအပူၤ, ပကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အကါဒိၣ်လၢ အမ့ၢ်တၢ်ဆီၣ်လီၤသးအံၤ မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ၦၢ်တမံၤလၢ တၢ်သိၣ်ဃီၣ်လၢပဒိးန့ၢ် မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်အံၤအဃိ, တၢ်ပဲၥ်ထံနီၤဖးလၢအမၤထီၣ်မၤထီတၢ်အံၤ, ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ လၢ…

တၢ်ကွဲးလၢအမူတမံၤ

ဖဲအသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အဖုအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ‚ ဖံထၢၣ်ခရၠာစးီး (ဖ) ကွဲးဖျါထီၣ်လၢၢ် တၢ်အယိာ်ကတၢၢ်လၢ ပှၤလၢအဟံးထီၣ်လံာ်စီဆှံ‚ ဖဲလၢမ့ၢ်အစူး ကါကျိာ် မတၤဂ့ၤမတၤဂ့ၤ‚ တမ့ၢ်ထဲလၢ တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်ဧိၤ‚ မ့မ့ၢ် ကအိၣ်မူလဲၤခီဖျိ စ့ၢ်ကီးၣ်လီၤႉ ဖံထၢၣ်အဖု မ့ၢ် ကၠ့ႉဘံၣ်ဖံလံး (စ) ၢ်မူဒါလၢ တၢ်မၤအသီတခါလၢ တၢ်ကွဲး ဒုးနၢ်ပၢၢ်က့ၤ လံာ်စီဆှံလၢ အဲကလံးကျိာ်ၣ်လီၤႉ
ဒ်ဖံလံး (စ) အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အသိးၢ်တၢ်လဲၤခီဖျိ ဒ်လံာ်စီဆှံစံးဘၣ်ပှၤအသိးလၢ အတလိၣ် လၢကဘၣ်မ့ၢ် ကျိာ်မတၤမတၤန့ၣ်လီၤႉ မ့မ့ၢ်တၢ်အံၤ ဟဲအသးလၢ‚ ပတအိၣ်ဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ်ၣ်လီၤႉ ဘၣ်ဆၣ်ၣ် ဆိကမိၣ်၀ဲလၢမုၢ်ဆါဆဲးလၢမုၢ်နၤလီၤ’’ (း၁-၂) ႉ တၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ် ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါ ကိးနံၤ ပျဲပှၤဆူတၢ်ကဘီၣ်ထီၣ်ညီထီၣ်လၢ တၢ်အကတီၢ်ကိးကတီၢ်ဒဲးၣ်ဒ်လဲၣ်ႉ မ့ၢ်တၢ်အံၤ ဘၣ်ထွဲဒီးနၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ် ဒီးဟ့ၣ်ထီၣ်နၤတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ တုၤမုၢ်တနံၤအံၤ‚ အကါဒိၣ်ဒံးလၢအတၢ်ကိးနၤဆူ တၢ်ကစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်ဒီး ပိာ်ကစၢ်ယ့ၣ့်ှှူးအခံၣ်လီၤႉ တနံၤအံၤ မ်ပကသန့ၤထီၣ်ပသးလၢ တၢ်အံၤ ဟံးန့ၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ၣ်တက့ၢ်ႉ

တၢ်လဲၤဒီးစၢ်ယ့ၣ့်ှှူး

တၢ်အီၣ်စှၤကိာ်လၢတနံၤဘၣ်တနံၤအဂီၢ် ခီၣ်ဖံးဖးထီလၢထံနုာ်တပၢၢ်ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအလိၣ်ဘၣ်နီၢ်နီၢ်တဖၣ်အကျါတနီၤလၢ ပှၤလဲၤတၢ်လၢခီၣ် လၢကၠီမၠူထရၠာစးဲ (လ) န့ၣ်လီၤႉ ကၠီမၠူထရၠာစးဲ (လ) န့ၣ် မ့ၢ်ကျဲလဲၤတၢ်လၢခီၣ်ၣ်လီၤႉ ကျဲအံၤလဲၤခီထံကျိဖိတဖၣ် လဲၤတရၠာစးံး နိၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၢ်တဖၣ်‚ ထီၣ်ထီၣ်လီၤလီၤကစၢၢ်တဖၣ်ၣ်လီၤႉ တၢ်လဲၤကျဲအံၤ ယံာ်၀ဲ သၢနွံဃၣ်ဃၣ်အဃိၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကါဒိၣ်နီၢ်မးလီၤႉ နမ့ၢ်စိာ်အါတလၢန့ၣ် နဂံၢ်နဘါကလၢာ်ကွံာ်၀ဲၣ်စ့ၢ်ကီးၣ်ၣ်လီၤႉ ဖဲလံာ်ဧ့ၤ့ဘံၤ ၁၂ အပူၤ‚ တၢ်မၢဖိစီၤပီလူး သဆၣ်ထီၣ်၀ဲလၢ ပက ‘‘ပာ်လီၤကွံာ် ကယဲၢ်တၢ်အဃၢတမံၤလၢ်လၢ်ၣ်လီၤႉ အ၀ဲထိၣ်သBတီၤ ပတၢ်အိၣ်မူ ဒီး‘‘တၢ်ဃ့ၢ်သBတီၤအိၣ်လၢပမဲာ်ညါ’’‚ ဒီးလၢတၢ်ဃ့ၢ်အံၤအပူၤ ပ‘‘သုတလီၤဘှံးလီၤတီၤတဂ့ၤ’’ (း၁ၣ်လီၤႉ ဖဲပတၢ်၀ံ ဃၢအါ တလၢဒီးတၢ်ဒဲးဘး မ့တမ့ၢ် ဖဲတၢ်ထုးန့ၢ်ပသးဒီးတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်လၢ အတမ့ၢ် ယွၤအတၢ်တိာ်လၢပဂီၢ်ဘၣ်အခါန့ၣ်ၣ်လီၤႉ
ဒ်တၢ်ဘိၣ်တၢ်စှၢၤစရၠာစးီလၢ တၢ်ကဘၣ်စိာ်အီၤလၢ ကၠီ မၠူထရၠာစးဲ (လ) အဂီၢ် အိၣ်၀ဲ အသိးၣ်လီၤႉ ခီဖျိ လံာ်စီဆှံန့ၣ်‚ ပခံကွၢ်စီၤကွၢ်ပလုၢ်ပလၢ်ၢ်တဖၣ် ဒီးပသ့ၣ်ညါသ့လၢ တၢ်မနုၤတဖၣ်န့ၣ် ့ကၢးလၢပကစိာ်ဃုာ်ဒီးပှၤန့ၣ်လီၤႉ ပမ့ၢ်လဲၤတၢ် ဖှံဖှံ ဒီးပတၢ်လဲၤကကတၢၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်သ့၀ဲန့ၣ်လီၤႉ

ကစၢ်ယွၤစိာ်ဆှၢပှၤ

ဖဲ ၂၀၁၉ နံၣ်န့ၣ် ကလံၤမုၢ်ဟၣ်ရၠာစးံၣ်က့အမံၤ လၢဒိၣ်ရၠာစး့ဟဲလီၤဘၣ် ဘဟါမါကီး သ့ၣ်တဖၣ် အပူၤလၢ တၢ်စူၤထံဆၢၣ်အတၢ်မၤဟးဂီၤ တၢ်ဘၣ်နးကတၢၢ်န့ၣ်လီၤႉ ဘရၠာစးဲးဒီးအဖိခွါလၢ အထူၣ်အပျၢ်သံဟးတသ့တဂၤ အိၣ်ကဒု၀ဲဒၣ်လၢ ဟံၣ်ပူၤအခါ သ့ၣ်ညါ၀ဲဒၣ်လၢကဘၣ် ဟးထီၣ်ပူၤဖျဲးအသးဃုာ်ဒီးအဖိခွါန့ၣ်လီၤႉ ဘရၠာစးဲးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်၀ဲ အမဲာ်ချံတထံၣ်တၢ်သနာ်က့ အဲၣ်ဒိးမၤပူၤဖျဲး၀ဲ အဖိခွါန့ၣ်လီၤႉ ဘရၠာစးဲးယိးထီၣ်အဖိခွါ ဆူအဖံဘၣ်ခိၣ် ကယီၤကယီၤဖိ ဒီးစံၣ်လီၤ၀ဲဆူထံကျါၣ် တုၤ၀ဲအခၣ်လာ် ဒ်သိးကစိာ်ဆှၢ အဖိခွါဆူ တၢ်ပူၤဖျဲးအလီၢ်န့ၣ်လီၤႉ
ပၢ်တဂၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ဂုာ်လဲၤခီဖျိကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအံၤန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်လၢ ကမၤစၢၤအဖိခွါအဃိန့ၣ် ပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ်တဂၤ အတၢ် သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဖိအါဂၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ကဒိၣ်ကအါထဲလဲၣ်န့ၣ် ပဆိကမိၣ် ကွၢ်ထံ သ့၀ဲဒၣ်န့ၣ်လီၤႉ လံာ်စီဆှံအလီၢ်လံၤအပူၤ စီၤမိၤဒီး ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤစိာ်ဆှၢအ၀ဲသ့ၣ် ဖဲပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်ကစၢ်ယွၤ ဆံးလီၤစှၤလီၤ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤႉ ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးဖိတဖၣ် ဘၣ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ အ၀ဲသ့ၣ်ခီဖျိတၢ်အီၣ်ဒီးထံဧိၤနိဧိၤ ဒီးဖဲဘၣ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဒီးဒုၣ်ဒါ ကစၢ်ယွၤဆှၢ ပှၤအံၣ်စရၠာစး့လးဖိ တဖၣ်လၢ မ့ၣ်အူအထူၣ်ဒီး တၢ်အၢၣ်န့ၣ်လီၤႉ တၢ်ကွၢ်ထံ…